Bilgi Bankası

Ubuntu sunucularda ya da masaüstü sistemlerde bir hata yaşandığında, bu hatanın nedenini anlamak için log (kayıt) dosyalarına bakmak gerekir. Log dosyaları sistemde arka planda sürekli tutulur ve neredeyse tüm hataların izi burada bulunur.

Log Dosyaları Nerede Bulunur?

Ubuntu dahil tüm Debian tabanlı sistemlerde log dosyaları genellikle şu dizinde bulunur:

/var/log/

Bu dizin altında, sistemin farklı bölümlerine ait log dosyaları listelenir.

En Sık Bakılan Log Dosyaları

• /var/log/syslog
  Sistem genelindeki olayları kaydeder. Donanım hataları, ağ bağlantıları ve servis başlangıçları burada görülür.

• /var/log/auth.log
  Kimlik doğrulama (login girişleri, SSH bağlantıları, sudo kullanımları) ile ilgili kayıtları içerir.

• /var/log/kern.log
  Kernel (çekirdek) seviyesindeki hatalar ve uyarılar burada yer alır.

• /var/log/dmesg
  Donanım ile ilgili başlangıç mesajlarını ve hataları gösterir.

Log Dosyaları Nasıl Görüntülenir?

1. cat, less veya more ile Görüntüleme

Örnek: syslog dosyasını okumak için:

sudo less /var/log/syslog

2. tail Komutuyla Son Kayıtları Görme

Sadece en son satırları görmek için:

sudo tail /var/log/syslog

Anlık olarak log akışını izlemek için:

sudo tail -f /var/log/syslog

3. journalctl Komutuyla Bakma

Ubuntu’nun modern sistemlerinde systemd kullanıldığı için journalctl komutu da sıkça tercih edilir:

sudo journalctl

Son 100 satırı görmek için:

sudo journalctl -n 100

Bir servis özelinde log bakmak için örneğin SSH:

sudo journalctl -u ssh

Belirli Bir Hata Nasıl Bulunur?

Örneğin loglarda "error" kelimesi geçen kayıtları aramak için:

sudo grep "error" /var/log/syslog

Daha detaylı arama yapmak için journalctl ve grep birlikte de kullanılabilir:

sudo journalctl | grep error

Loglar Neden Önemli?

• Hangi servisin neden çalışmadığını anlamak

• Güvenlik ihlallerini tespit etmek

• Donanım arızalarını önceden fark etmek

• Sunucuda yaşanan performans sorunlarını analiz etmek